Bazı durumlara vardır ki önceden öngörüle bilir. Bunlara karşı hazırlık yapmak mümkündür. Bazı durumlar ise ön görülemezler. Bu durumların başında sağlık ile ilgili durumlar gelmektedir.
Yolculuğa çıkmadan önce bazı şeyleri bilmemiz ve ona göre önlemlerimizi almamız gerekmektedir.
Jet lag: uzun uçuşların yapıldığı durumlarda ortaya çıkar. Yapılan bu uzun yolculuktan dolayı oluşan zaman değişimine bünyemiz alışmakta zorlanmaktadır. Yolculuğun başladığı yer ile bittiği yerdeki zaman farkından dolayı bünye algılamada zorlanmaktadır. Gece, gündüz karışı olarak ortaya çıkan bu durum 2 gün ile 15 gün arasında sürebilir, bünyeye göre değişkendir. Bazı kimselerde hiç etki gözükmez, bünye gidilen yere ayak uydurmaktadır.
Yükseklikten kaynaklanan basınç: Yukarılara çıkıldıkça ortamda bulunan oksijen oranı azalmaktadır. Uçaklarda 8 ila 10 bin metreden uçmaktadırlar. Oksijen miktarının azalmış olmasından dolayı vücuda uygulanan basınç miktarı artmaktadır. O nedenle orta kulak, burun, mide, bağırsak gibi vücut boşluklarındaki havanın genişlemesine sebep olur. Oda bünyede rahatsızlık verir. Zaman ilerledikçe bünye bu duruma kendisini alıştıracaktır, duyulan rahatsızlık yok olacaktır.
Oksijen azalması: Yükseldikçe ortamdaki oksijen azalmaktadır. Sağlıklı yolcular için çok sıkıntılı bir durum olmamakla birlikte özellikle kalp, akciğer ve kan ile ilgili hastalığı olanlarda rahatsızlık verebilir. Önleminin alınması gerekir.
Orta kulak tıkanması: uçak yükselirken oluşan basınçtan dolayı tıkanma hissi oluşur, ağrı, baş dönmesi, kısmen ya da tam sağırlık olabilir, kulaktan kan gelmesi yaşanabilir.
Riskli Sağlık Durumlarında Uçak Yolculuğu
1. Gebelik
Hamile olan yolcularımızın seyahat öncesinde mutlaka doktorlarına danışarak seyahatte herhangi bir sorun yaşama ihtimaline karşı detaylı bilgi almaları gerekmektedir. Hamilelerin uçakla seyahat esnasında ortaya çıkabilecek acil bir durum ihtimaline karşı kendi doktorlarının ve gidecekleri yerdeki doktor ve sağlık kuruluşunun telefonlarını, acil sağlık ve ambulans telefon numaralarını mutlaka kaydedip yanlarında bulundurmaları gerekmektedir.
Gebeliğin 29. Haftasına girmiş uçakla seyahat edecek hamile yolcuların, son iki hafta içerisinde alınmış uçabileceklerine dair bir doktor raporunu uçuş öncesinde Türk Hava Yolları temsilcisine ibraz etmeleri gerekmektedir. Bu raporda,
- Gebeliğin normal seyrinde devam ettiği,
- Herhangi bir komplikasyonun gelişmediği,
- Beraberinde başka bir risk veya hastalık olmadığı,
- Muhtemel doğum tarihi yanında uçuş tarihinden sonraki 4 hafta içerisinde doğumun olayının beklenmediği
- Kişinin uçmasında herhangi bir sakınca olmadığı,
belirtilmek zorundadır.
Türk Hava Yolları böyle bir raporu bulunmayan ve 29. haftaya girmiş gebe yolcuların biletlerini iptal etme hakkına sahiptir.
Sorunsuz normal bir gebelikte şu durumlarda uçuşa izin verilmez:
- İkiz, üçüz gibi çoğul gebeliklerde 32. haftanın bitiminden, doğumdan sonraki 7 güne kadar uçuşa izin verilmemektedir.
- Tek bebeğin beklendiği ve sorunsuz bir gebelikte 36. haftanın bitiminden itibaren doğumdan sonraki 7 güne kadar uçuşa izin verilmemektedir.
Hamile yolcuların rahat egzersiz yapabilmeleri, konforları ve koridorlarda rahat dolaşabilmeleri için koltuk seçiminde koridor tarafını tercih etmeleri önerilmektedir.
Belirli aralıklarla egzersiz yapmak, hafif yürüme şeklinde koridorda dolaşmak, bacaklarda şişme ve damarlarda göllenmeyi engelleyen varis çorapları giymek, dolaşımı engelleyebilecek çoraplar giymemeye dikkat etmek “derin ven trombozu” olarak bilinen kan dolaşım bozukluğu hastalığından korunma açısından önemlidir.
Bazı ülkeler kendi vatandaşları olmayan gebe yolcuların kendi ülkelerine girişine izin vermemektedir. Böyle bir şüphenin olması durumunda uçuştan önce ilgili ülke temsilciliği ile irtibata geçilmelidir.
Ayrıca hamile yolcuların bagaj taşıma ve ağırlık kaldırma konularında hassasiyet göstermeleri, bu tür durumlarda başkalarından yardım almaları önerilmektedir.
2. Scuba Dalışı ve Uçuş
Scuba dalışı yapmış olan bir yolcunun son dalıştan sonraki 24 saat içinde uçmaması gerekmektedir. Çünkü uçak içi kabin hava basıncı genellikle 5000-8000 feet (1500-2500 m) yüksekliğe göre ayarlandığı için deniz seviyesinden daha az bir hava basıncı mevcuttur. Bu da “dekompresyon hastalığı” adı verilen düşük basınç hastalığı riskini arttırır. Bunun için dalış yapan yolcularımızın şunlara dikkat etmeleri gerekmektedir:
- Herhangi bir rahatsızlıkları varsa dalış yapmamaları,
- Dalış esnasında gerekli olan güvenlik sınırlarını zorlamamaları,
- Tek dalıştan en az 12 saat sonra, çoklu dalış yapmışlarsa da en az 24 saat uçuşlarını planlamaları gerekmektedir.
3. Diyabet (Şeker) Hastalığı
Diyabet hastalığı olan yolcularımız uçuşlarından en az 48 saat önce durumlarını Türk Hava Yolları’na bildirmeli, özel diyet isteklerini belirtmelidirler. Uçuşta kullanmaları gereken ilaçlarını mutlaka yanlarına almalıdırlar.
Düzenli ilaç kullanan hastaların, seyahatleri boyunca kendilerine yetecek miktarın en az iki katı ilacı almaları, uçak yolculuğu esnasında yetecek miktarı el bagajına, kalan kısmı ise bagajlarına koymaları tavsiye edilir.
İnsülin kullanan hastalar,
- İnsülini normalde buzdolabında +2 ile +8 derece arasında saklamaya özen göstermelidirler. Oda sıcaklığında saklayacaklarsa sürenin 24 saati geçmemesine, sıcaklığın da 25 dereceyi geçmemesine dikkat etmelidirler.
- İnsülin tedavisi ile ilgili reçete ve doktor tavsiyelerini içeren dokümanlarını yanlarında bulundurmalı, gereğinde bunu uçakta ve gidecekleri yerde kendilerini tedavi edecek doktora mutlaka göstermelidirler.
- Uzun yolculuklarda oluşacak zaman farklılıklarında dozun yeniden ayarlanması için uçuş öncesinde doktorlarından detaylı bilgi istemelidirler.